Het Duitse parlement groen licht gegeven aan een wet die het recreatief gebruik van cannabis legaliseert. Hiermee loopt Duitsland voorop ten opzichte van Nederland, waar cannabis officieel nog steeds verboden is, maar in de praktijk wordt getolereerd. "Duitsland zou wel eens het rolmodel voor Nederland kunnen worden."
Sinds 2017 was het al mogelijk om in Duitsland medicinale cannabis op doktersvoorschrift te krijgen, maar voor recreatief gebruik bleef het taboe. Tot nu toe, dus.
"Dit markeert een mijlpaal voor de cannabisgemeenschap," benadrukt Machteld Busz, directeur van Mainline, een organisatie die zich inzet om drugsgerelateerde schade te verminderen. "Als lid van de G7 heeft Duitsland wereldwijd een invloedrijke positie. Ik verwacht dat vele landen dit voorbeeld zullen volgen."
Regelgeving Duitsland
De nieuwe regelgeving in Duitsland maakt het gebruik van cannabis niet onbeperkt legaal, maar stelt duidelijke kaders. Vanaf 1 april (geen grap) is het legaal om cannabis op straat te gebruiken, met uitzondering van gebieden dicht bij scholen, sportvelden of winkelcentra. Volwassenen mogen tot 25 gram op zak hebben en tot 50 gram thuis bewaren. Ook is het toegestaan om thuis tot drie cannabisplanten te kweken.
Vanaf 1 juli openen 'cannabis social clubs' hun deuren. Lidmaatschap is vereist om hier cannabis te kunnen kweken en kopen. Deze clubs mogen niet meer dan 500 leden hebben en zijn niet op winst gericht.
De nieuwe wetgeving betekent niet direct dat Nederlandse coffeeshops in de grensregio klanten zullen verliezen, aangezien Duitsland geen coffeeshops zal toelaten. Alleen bewoners van Duitsland kunnen lid worden van de social clubs.
Toch zijn cannabisgebruikers in Duitsland niet volledig vrij. Eerdere voorstellen voor verdere legalisatie werden geblokkeerd uit bezorgdheid over mogelijke toename van cannabisgebruik onder jongeren, wat negatieve gevolgen kan hebben voor hun gezondheid en hersenontwikkeling. Sommige politici pleiten daarom voor een minimale leeftijdsgrens van 21 jaar.
"De coalitie streeft naar decriminalisering, gezien het wijdverbreide gebruik: bijna 9% van de Duitsers consumeert jaarlijks meerdere keren cannabis," licht Rascher toe. "Zo kan de politie zich richten op ernstigere misdrijven." Voorstanders geloven dat regulering van de cannabismarkt zal leiden tot een afname van de zwarte markt en criminaliteit, en consumenten zal beschermen tegen schadelijke stoffen.
Wietexperiment in Nederland
In Nederland blijft de situatie anders. Hier is cannabis officieel illegaal, maar wordt beperkt gebruik gedoogd. Het wietexperiment in Tilburg en Breda test of gereguleerde productie van cannabis haalbaar is.
Problemen met de huidige gedoogbeleid in Nederland worden niet direct opgelost met legalisatie, zoals sommige critici suggereren. "Een totaalverbod opent de deuren voor criminaliteit," merkt Theo de Roos op.
Of Duitsland met deze nieuwe wet de problemen rondom cannabisgebruik zal overwinnen, blijft de vraag. Experts zijn sceptisch of het systeem de zwarte markt effectief zal aanpakken en wat de langetermijneffecten zullen zijn op het gebruik van cannabis in Duitsland.
Dit nieuwe beleid in Duitsland biedt een interessant perspectief voor Nederland, dat mogelijk kan leren van de Duitse ervaringen met cannabislegalisatie.